Informatie opzoeken over u zelf, over andere inwoners, over verenigingen, over de gemeente of over andere gebeurtenissen die in het verleden hebben plaats gevonden. Dat kan vanaf nu in het digitaal archief van Weekblad Gilze & Rijen. De officiële presentatie van deze bijzondere online ‘zoekmachine’ vond op 21 november plaats in ’t Vermaeck in Rijen. In een informatieve, maar zeker ook gezellige sfeer vertelden betrokkenen van Weekblad Gilze & Rijen, Heemkundekring Molenheide, Regionaal Archief Tilburg en gemeente Gilze en Rijen hoe het digitale archief door een goede onderlinge samenwerking tot stand is gekomen. Vanaf nu is het aan weekbladlezers en andere ‘oud-nieuws-liefhebbers’ om op zoek te gaan naar hun eigen geschiedenis in de breedste zin van het woord.

Bezoek het archief via deze link

Door Brigitte Laurijsen
Foto's Cor de Kok

,,Dit wordt een historische middag”, zo begon Christiaan Starink van Weekblad Gilze & Rijen donderdagmiddag als eerste spreker van de presentatie van het digitaal archief. Het klinkt vreemd, vervolgde hij. Bij het weekblad wordt namelijk niet vaak terug gekeken, zij het hier en daar met wat jubilea, maar er wordt vooral over actuele onderwerpen geschreven. Over nieuws dus. De afgelopen tijd werd echter wel terug gekeken en ook hard gewerkt om dat verleden voor de toekomst te bewaren en nog handiger en sneller te kunnen raadplegen dan tot nu toe het geval was.

Ontstaan

GILZE-RIJEN VOORUIT! Dat was de titel waaronder het weekblad in 1929 onder leiding van Nico Hobbelen van start ging. Aangezien pionier Nico Hobbelen in 1968 is overleden en ook zijn opvolger Ton (Toontje) Hobbelen niet meer leeft, werd gehoopt dat Toontjes zus Mieke donderdag wel aanwezig zou kunnen zijn. Dat bleek niet het geval. Wel present was de 98-jarige weduwe van Nico van Esdonk. Nico is jarenlang, tot aan zijn dood in 1995, correspondent geweest in de lange geschiedenis van het weekblad.

Andere namen en koppen

Tussen de eerste weekbladtitel GILZE-RIJEN VOORUIT! en de huidige groen-blauwe titel Weekblad Gilze & Rijen heeft het papieren medium diverse namen gekend. WEEKBLAD GILZE-RIJEN en Nieuwsblad Gilze en Rijen zijn twee van die titels. Ook de lay-out van het weekblad en het lettertype van de titels en de artikelen veranderden in de loop der tijd. Vermeldenswaardig is dat het weekblad tijdens de Tweede Wereldoorlog niet verscheen. Papier was toen schaars en er was sprake van censuur. Na de bevrijding verscheen het weekblad weer volledig, met een boodschap van hoop aan de lezers.

Heemkring Molenheide

Ook Bert Wagemakers, voorzitter van Heemkring Molenheide, kwam donderdag aan het woord. De Heemkring was bij de totstandkoming van het Digitaal Archief onmisbaar. In het pand van de Heemkring bleken namelijk stapels weekbladen te liggen die enige tijd geleden hun weg hebben gevonden naar het Regionaal Archief Tilburg, waar de daadwerkelijke digitalisering van de weekbladen van 1929 tot 2022 plaatsvond. De papieren kranten namen veel ruimte in beslag bij de Heemkring. Bert benadrukte het belang van de Heemkring en hij noemde ook een belangrijke doelstelling ervan: Heemkunde toegankelijk maken voor iedereen.

Wethouder Scheifes

Christiaan Starink vertelde dat de digitalisering mede mogelijk is gemaakt door de gemeente Gilze en Rijen. De aanwezige wethouder Merijn Scheifes sprak over het belang van het weekblad, maar deelde ook zijn eigen eerste herinnering aan het weekblad. Dat waren de stukjes die hij zelf als voormalig basketbaltrainer aanleverde. Ook nu nog, zo vertelde hij, wordt het weekblad zeer gewaardeerd. Veel inwoners vinden het onmisbaar. Merijn bleek zelf ook in het weekblad voor te komen. Al lang voordat hij wethouder werd. Samen met Christiaan Starink vormde hij in een ver carnavalsverleden een prins- en adjudantskoppel.

Gemeentearchivaris

Gemeentearchivaris Yvonne Welings vertelde donderdag niet alleen dat digitalisering belangrijk is, maar ook dat iedereen ermee te maken heeft. Want…wie leest er nog dagelijks een papieren krant? Die vraag werd door veel aanwezigen met ‘ja’ beantwoord. Maar…wie schrijft er nog wel eens een brief? Een enkeling stak haar hand op. Ook op muzikaal terrein is digitalisering niet meer weg te denken, maar langspeelplaten worden nog wel gedraaid en dat blijkt, aldus Yvonne, zelfs weer populairder te worden. Donderdagmiddag ging het echter om de digitalisering van papieren weekbladjaargangen.

99.000 pagina's

De daadwerkelijke digitalisering van het papieren archief en de totaal ruim 99.000 pagina's is uitgevoerd door het Regionaal Archief Tilburg. Jean-Paul Korst legde uit dat er bij dit proces heel veel komt kijken. Niet alleen het praktische werk, zoals het verzamelen van zo veel mogelijk weekbladen uit liefst alle jaargangen vanaf 1929, maar ook kwaliteitsonderzoek van het papier voordat het binnen komt. Ook erg belangrijk is het conserveren van de papieren edities, want krantenpapier is van oorsprong niet bedoeld om lang mee te gaan. Sorteerwerk was er ook en dubbele exemplaren werden vernietigd.

Ondertekening en foto’s

Voordat het archief daadwerkelijk voor iedereen toegankelijk kon worden gemaakt, moesten officiële schenkings- en licentieaktes worden getekend, mede met het oog op auteursrecht. Na de ondertekening door de diverse betrokken partijen was het tijd om te proosten op de realisatie van dit bijzondere project. Fotograaf Cor de Kok maakte tussendoor diverse foto’s om deze bijzondere mijlpaal vast te leggen. Niet alleen foto’s van de sprekers, maar ook foto’s van velen die voor het weekblad werkzaam of dat in het verleden zijn geweest.

Aan de slag

Na de presentatie en de aansluitende officiële ondertekening door de hierboven genoemde personen konden aanwezigen zelf aan de slag om informatie op te zoeken in het digitaal archief. In eerste instantie werden enkele zoekresultaten op een groot scherm getoond. Daarna werden diverse laptops verspreid waarop iedereen zelf aan de slag kon. Er werd gezocht op onder meer namen, jubilea, sport en bijzondere gebeurtenissen die in het verleden in Gilze, Hulten, Molenschot en Rijen hebben plaats gevonden. Gebeurtenissen waarover werd geschreven in de weekbladen van 1929 tot en met 2022.

En nu u!

Het bestaan van een digitaal archief is mooi, maar het is natuurlijk wel belangrijk om te weten hoe u daar informatie in kunt vinden. Een uitgebreide uitleg en een reeks oude artikelen en verhalen van adverteerders treft u volgende editie in dit weekblad aan. Met deze aanwijzingen kunt u nuzelf thuis via uw laptop of pc of waar dan ook online eenvoudig gaan reizen door de tijd en op zoek naar wat u altijd al had willen weten. Of dat nu iets over u persoonlijk is, over mensen die u kent, over uw vereniging of over lokale onderwerpen die u interesseren. Wij wensen u veel plezier en succes toe!

Bezoek het archief via deze link