Brabant kleut geel, of eigenlijk: was het dat al in mei. Vanaf die periode is namelijk de wielewaal in ons Brabantse land. Het meest in Midden en Oost Brabant, maar ook in de Biesbosch en in de streek van Baarle-Nassau kan je deze prachtige tropisch geel-zwarte vogel vaak horen. Inderdaad horen, want zien doe je deze vogel niet snel. In mijn leven is het een paar keer gelukt, maar meestal hoor je de vogel hoog in de bomen, want daar zitten ze goed verstopt tussen het lover.

Zelfs met een goede verrekijker krijg je de wielewaal niet altijd te pakken. Die geel-zwarte kleur is namelijk niet voor niets, want tussen de verse bladeren zijn ze lastig te zien. De vrouwtjeswielewaal is helemaal moeilijk, want die zijn niet zo fel geel gekleurd. Zij hebben meer een groenig verenpak van boven en van onderen een vuilwitte kleur. Dat valt dus moeilijk op als je naar boven staat te turen in die dichte bladeren.

Dudeljo

In mijn jeugd heb ik vaak over de wielewaal gehoord en wist ik dat het een vogel was, maar dat was ook alles. Ik zat namelijk tijdens mijn basisschooltijdperk bij de wandelsportvereniging de Gemzen uit Vught. We gingen dan met onze vereniging wandelend en Dudeljo zingend door Nederland. Mijn vader Jan Kapteijns was de voorzitter, en onze buurman Ome Jos Hombergen, de secretaris. Het ging in die periode in huize Kapteijns dus vooral veel over de wandelsport. In onze woonkamer lag er altijd wel iets aan boekjes, vlaggetjes of ander materiaal van WSV De Gemzen. In mijn kamer hingen natuurlijk de medailles en andere snuisterijen, die je kreeg na een gelopen wedstrijd. Voorafgaande aan het weekend van weer een nieuwe wedstrijddag, werd het wat spannender in huis, want we zouden op die dag bij die wandelsportvereniging in Waalwijk, Kaatsheuvel, ’s-Hertogenbosch etc. weleens een eerste prijs kunnen winnen. Dus er werd alles op alles gezet om te zorgen dat alle leden goed op de hoogte waren van die belangrijke dagen en het lied van de wielewaal werd nog eens goed ingestudeerd.

Wielewaal

Later kwam ik er pas achter, tijdens mijn IVN opleiding, hoe mooi en geheimzinnig die wielewaal is en ben ik vaak naar plekken gereisd om hem of haar te spotten. Het mooie is dat als je eenmaal het geluid, dat zowel mannetje als vrouwtje maken, hebt gehoord, lijkt het best wel wat op dudeljo. Overigens zingt het vrouwtje wat hoger, maar ook korter en zachter. Afgelopen dagen heb ik weer veel staan turen en gelukkig weer een mannelijk exemplaar gezien.

Nachtvlinder

Tot slot deel ik graag een mooie ervaring die een wielewaal en ik hebben meegemaakt. Dit speelde namelijk net over de grens in België. Samen met twee vrienden gingen we op zoek naar de wielewaal. We hadden al een hele ochtend dudeljo’s gehoord maar geen vogel gezien. We besloten op een bepaald moment naar huis te gaan en ja hoor vlakbij hoorden we weer zo’n gele rakker. Toch maar weer even wachten en zoeken. En daar was hij nog geen vijf meter van ons vandaan hing hij boven een zandpad en wilde een op de grond rustende nachtvlinder verschalken en dat konden wij perfect volgen. We stonden namelijk in de schaduw en hij had ons niet gespot! Geef dus nooit de moed op.

DE WIELEWAAL (lied):

Kom mee naar buiten allemaal, Dan zoeken wij de wielewaal, En horen wij die muzikant, Dan is zomer weer in het land, Dudeljo klinkt zijn lied, Dudeljo klinkt zijn lied, Dudeljo en anders niet

Hij woont in het dichte eikenbos, Gekleed in gouden vederdos, Daar jodelt hij op zijn schalmei, Tovert onze harten blij, Dudeljo klinkt zijn lied, Dudeljo klinkt zijn lied, Dudeljo en anders niet.