Afgelopen week overleed Benny Ludemann. Als eerbetoon een interview met dit weekblad dat gehouden werd voorafgaand aan het jubileumconcert van Estrellita en gasten op zaterdag 2 april 2022 in CC De Boodschap in Rijen. Een muzikaal leven in vogelvlucht.

Door Ton de Bruyn

Als klein manneke zat er al volop muziek in Benny. Hij had het van geen vreemden. Moeder speelde mandoline en vader een tamelijk onbekend snaarinstrument, de Waldzither. De bewijzen hangen bij Ludemann aan de muur in zijn rijk gevulde muziekkelder, te midden van vele andere muziekinstrumenten, stapels muziek, opnames en veel foto’s en vormen van eerbetoon aan zijn talloze optredens. Hij tokkelde weleens op het instrument, maar zijn eerste instrument was een dwarsfluit die bij de harmonie op hem lag te wachten. De muziekvereniging Kunst aan het Volk in Breda, waarvan zijn opa de voorzitter was stond aan zijn muzikale wieg. Op10 jarige leeftijd leerde hij het instrument bespelen van de fluitist van een ander Bredaas orkest, de PTT harmonie. ‘Huub Lips, leerde me erop spelen en ook verkeerde speeltechniek, wat ik later ontdekte toen ik de vakopleiding ging volgen. ’ Hij bleek veel muzikaal talent te hebben, toen hij bij het conservatorium in Tilburg getest werd, eind vijftiger jaren. Muzikaal hoogbegaafd, was de conclusie van de directeur. Hij had een erg goed gehoor en kon moeiteloos de klanken zingen en datgene wat hij hoorde op het bord schrijven, ondanks zijn uiterst beperkte vooropleiding. Op de vraag welk instrument, antwoordde hij de gitaar. Dit werd niet onderwezen: een instrument voor bij het kampvuur. Dan maar dwarsfluit en piccolo, besloot Benny. Zijn instrument van de harmonie werd afgekeurd ( gooi het van de hoogste flat van Breda naar beneden) en hij kon op afbetaling een goeie fluit kopen. Ludemann: ‘iedere week de afbetalingsnota: twee gulden en vijftig cents.’ Hij volgde de klassieke opleiding en speelde verder in een dansband om zijn studie gedeeltelijk te bekostigen. 3 jaar later ontdekte hij een gitaarkoffer in de schoolgang. Hij naar de directeur. Ja, de gitaar was opgewaardeerd en Benny ging ook klassiek gitaar studeren. Van bij- naar hoofdinstrument en later van Tilburg naar Amsterdam. Van eenstemmigheid naar meerstemmigheid.

Op zijn tachtigste nog steeds actief als dirigent. Hij liep moeilijk maar de bovenkant was nog goed, aldus Benny en echtgenote Henriëtte bevestigde dit. Een paar goede ogen (na reconstructie), goede oren en alles wat daartussen zat. Hij speelde nog nauwelijks -de vingers willen niet meer- behalve in het najaar eenmalig een uitgestelde voorstelling in Sittard in het Toon Hermans Theater.

Mandoline

Zijn grote liefde- naast vrouw en twee kinderen- was de mandoline. Zichzelf bekwaamd en geleerd van anderen, maar vooral zijn kennis en kunde proberen over te brengen op anderen. Hij was de grote promotor om de mandoline als hoofdinstrument op het conservatorium te krijgen en in 1991 lukte dat ook. Hij werd docent aan het Sweelinck conservatorium in Amsterdam én in Tilburg. ‘De eerste student die zich in Tilburg aanmeldde was nota bene mijn zoon Marco. Ik wist natuurlijk dat hij goed speelde, maar dit was toch wel onverwacht. Ik verwees hem naar de academie in Wuppertal.’ Bijna vergat hij te vertellen dat hij van 1978 tot 2004 ook nog les gegeven heeft in de vakken klassiek gitaar, fluit en mandoline aan de Bredase muziekschool, later de Nieuwe Veste. ‘Daar heb ik mijn pensioen nog aan te danken’, vertelt hij met een brede lach. Daarnaast ook nog een aantal jaren muziekleraar op de middelbare school in zijn geboortestad. Ludemann, een echte Bredanaar maar al lang woonachtig in Rijen. Een huis vol muziek, met daarbij ook verschillende aandenkens aan cabaretier Toon Hermans.

.

Toonkunst

Benny toonde de Toon Hermans award. Benny begeleidde hem in al zijn one manshows van 1972 tot 1996. Geen avond was hetzelfde met altijd wel een improvisatie tussendoor. Toch ook weer gewoon werk: ’s avonds laat naar huis en ’s morgens les geven. Daarnaast begeleidde hij artiesten zoals Conny Stuart, Jenny Arean, Paul de Leeuw en Marie Cecile Moerdijk, deed radioprogramma’s o.a. met Martine Bijl en ging op tour met Robert Long. Henriette vult aan: ‘met Malando optredens in Japan.’ Ludemann: ‘we woonden de eerste jaren in een flat. Ik moest dan ’s nachts met 8 muziekkoffers alle trappen op. Er leek een woonmogelijkheid in Molenschot maar uiteindelijk werd het Rijen. ‘Na een week kreeg ik al de sleutel van het gemeentehuis om te repeteren voor de culturele avond.’ Henriëtte: ‘Mijn man was veel weg, ik had de eerste jaren veel heimwee naar Breda.’ Terug bij Toon: dit concert is een cadeautje van de Toon Hermans stichting met optreden van Lissa Meyvis die een theatertour deed met Toon’s liedjes begeleid door het Metropole orkest. Benny vertelde ooit in dit zelfde orkest als vervangend fluitist (remplacant) gespeeld te hebben. Lissa met ook enkele Mozartliederen, waarin ze begeleid werd door Marco. In een ver verleden voerde Ludemann zelf deze werken uit als begeleider van Elly Ameling, de beroemde sopraan.

Estrellita

Het mandolineorkest dat hij groot maakte en nog steeds dirigeerde. Henriëtte: ‘hij maakt zich nog steeds druk bij slechter repetitiebezoek.’ Estrellita, zijn orkest, spelend op zeldzaam hoog niveau. Muzikanten uit de directe omgeving maar ook uit verdere oorden zoals Kloetinge. Dochter Marit speelde ook nog steeds in het orkest. Zoon Marco was al lang geen lid meer maar was als solist te horen. Benny met enige trots : ‘hij treedt op met alle grote symfonieorkesten, heeft een prachtige toon en techniek en is ook een goede dirigent. Eigenlijk nog beter dan zijn vader.’ Aldus een trotse Ludemann die de geboorte van zijn kinderen de mooiste momenten uit zijn leven vond. Wij rekenen Estrellita dan maar tot zijn derde kind. CC de Boodschap zat op zijn 80e verjaardag helemaal vol om een leven vol muziek te vieren.

9 februari heeft hij afscheid genomen van dit leven. Sterkte aan familie en orkest.