Ook dit jaar kijk ik weer reikhalzend uit naar het speciale lichteffect in onze Brabantse natuur. Vooral in de bosranden, niet bemeste graslanden, bermen, parken en ja soms zelfs in tuinen, kan je dat kleinschalig lichtfestijn zien. Waar heeft ie het nu weer over, zullen jullie denken? Ik heb het over de welbekende glimwormen ook wel vuurvliegjes of gloeiwormen genoemd. Vanaf de kortste nacht tot ongeveer begin juli kan je dit moois zien. Natuurlijk in de nacht en maar een hele korte periode, maar eenmaal gezien dan blijft dat fenomeen in je hoofd zitten.
De naam glimwormen is feitelijk helemaal fout, want het zijn helemaal geen wormen. En het zijn ook geen vuurvliegjes en dus geen vliegen. Wat zijn het dan wel? In ieder geval insecten, die thuishoren bij de grote keverfamilie. Over de wereld komen zo’n 2000 soorten lichtgevende kevers voor, maar er worden nog steeds nieuwe soorten ontdekt. In ons land kennen we drie zogenaamde glimwormen, dat zijn; de grote of gewone glimworm, de kortschildglimworm en de kleine glimworm. Die laatste wordt dan vaak, vanwege de grootte, vuurvliegje genoemd. Over het algemeen zijn de mannetjes kleiner dan de vrouwtjes. Bij de mannetjes zit het lichtorgaan op de laatste segmenten en zij kunnen vliegen. De vrouwtjes hebben geen dekschilden en ze zijn ook vleugelloos. Wellicht is dat laatste de reden, dat deze kevers glimwormen worden genoemd, want zonder schilden en vleugels lijken ze een beetje op een larve of worm. Overigens zit bij de vrouwtjes, geven het meeste licht, het lichtorgaan op de achterste segmenten en/of op lichtgevende vlekken aan weerszijden van het lichaam.
Kleine groengele lampjes
In hun wetenschappelijk naam zit ook al iets van licht, want die naam is ’Lampyridae’. Hoe dan ook de glimwormen geven zowel in het ei-, larvaal-, pop- en imagostadium licht. Als je nu eenmaal op zo’n locatie, waar kleine geelgroene lampjes uit en aan gaan, bent gearriveerd, dan moet je even een mooie plek uitzoeken en daar een tijdje blijven staan. Je ziet dan lampjes knipperend aan en uitgaan in de vegetatie. Dit zijn de signalen waarmee de vrouwtjes de mannen verleiden en die mannen naar zich toe lokken. Voordat de verleidelijk vrouwtjes hun lichtsignalen de lucht insturen, zijn ze eerst langs stengels van gras of andere planten omhoog geklommen. Om de verleiding nog groter te maken wiegt het vrouwtje grote glimworm haar achterlichaam sierlijk heen en weer.
Rovers
Wist je dat alle volwassen glimwormen niets eten en ook maar enkele weken leven? De larven daarentegen zijn echte rovers en ik denk dat veel mensen reuze blij met ze zijn als ze in hun tuin leven. De larven van de glimwormen zijn echte huisjesslakkenliefhebbers, mooi scrabblewoord. Om huisjesslakken te verschalken gebruiken de larven een truc. Ze spuiten verteringssappen in de huisjes waardoor de slakken zich terugtrekken. Na een paar seconden kruipen de glimwormlarven naar binnen en slurpen de week geworden delen op. Wanneer die niet voldoende aanwezig zijn, door bijvoorbeeld droogte, gaan veel soorten in zomerslaap. Trouwens met die hitte van nu voel ik daar ook wel wat voor...